مدیتیشن و ادراک زمان

این مقاله در سلسله جلسات علمی ژورنال کلاب ارائه شده است .

 مقدمه : از گذشته فرایند ادراک زمان موضوع بحث برانگیزی بوده است و مطالعات فراوانی در این حوزه صورت گرفته است. نقص ادراک زمان در بسیاری از کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات روانی مشهود است . با گسترش توجه محققان و درمانگران به حوزه ی یوگا و استفاده از یوگا تراپی در درمان بسیاری از اختلالات ، بررسی اثرات آن بر فرایند های مختلف مربوط به اختلالات روانی از جمله آسیب در ادراک زمان بیماران ، ضرورت دارد .

 مدیتیشن : در یک تعریف کلی ، یوگا یک حوزه ی فیزیکی ، ذهنی است و رایج ترین سبک یوگا آشتانگا یوگا ( یوگای ۸ مرحله ای ) است که هفتمین مرحله ی آن دیانا (مدیتیشن) است . مدیتیشن یک حالت خاص از هوشیاری است که با تغییرات فیزیولوژیکی و سایکولوژیکی همراه است و مدیتیشن با خواب یا ریلکسیشن ساده متفاوت است و موجب تمرکز ذهن می شود و امکان تسلط بر خود را فراهم می نماید .

 ادراک زمان حال : «توالی» و «استمرار» دو جزء اصلی ادراک زمان هستند که با تجربه ی ذهنی ما در ارتباطند . تجربه ی توالی به این معنی است که ما میتوانیم ترتیب زمانی وقایع را تشخیص دهیم . ادراک استمرار ، ادراک باقی ماندن یک رویداد در طول زمان است . جیمز (۱۸۹۰) مفهوم زمان حال ذهنی (حال فریبنده) را برای احساس حال در تجربه ی ذهنی بیان کرد که خارج از محدوده ی ۳ ثانیه ای نمی تواند به صورت گشتالت زمانی ذهنی ادراک شود . به این معنی که چه طور رویداد های متفاوت و متوالی به صورت یک رویداد واحد و منسجم ادراک می شوند . این پدیده رابطه ی مستقیمی با ذهن آگاهی دارد . ذهن آگاهی مهارت در تمرکز حواس بر لحظه ی حال بدون هیچ قضاوتی است . هدف بسیاری از تکنیک های مدیتیشن تغییر آگاهی هوشیار به وسیله ی تمرکز در لحظه ی حال است .

 یافته ها : مطالعات نشان داده است که یکی از مهم ترین مناطق درگیر در هنگام مدیتیشن قشر پیش پیشانی بخصوص نیمکره ی راست و شکنج کمربندی (سینگولیت) است . برخی مطالعات دیگر نیز فعالیت عقده های پایه ، تالاموس ، آمیگدال و هیپوکامپ را تایید کرده اند . مطالعات فراوانی هم درگیری قشر پیش پیشانی را در فرایند ذهن آگاهی تایید کرده اند .

 نتیجه گیری : از آن جایی که مناطق درگیر در مدیتیشن و ادراک زمان یکسانند پس مدیتیشن می تواند در ادراک فرد از زمان تغییراتی را ایجاد کند . از طرفی دیگر چون ذهن آگاهی در طول تمرین مدیتیشن افزایش پیدا می کند پس مدیتیشن می تواند باعث گسترش ادراک زمان حال گردد .

نویسنده : مهسا احدیان

منبع : سایت آموزش یوگا

باز نشر : آکادمی یوگا مازندران

http://www.yogaacademy.ir/